Op een aantal gebieden is er een gunstige evolutie wat betreft rookstop. Om maar enkele aspecten te benoemen: in tegenstelling tot vele van onze buurlanden beschikken we met de tabakologen over kwalitatief hoogstaand opgeleide rookstopspecialisten, de Vlaming en Nederlandstalige Brusselaar vinden meer en meer de weg naar de tabakoloog (het aantal rookstopconsultaties gaat in stijgende lijn - het laatste COVID-19-jaar buiten beschouwing gelaten), we hebben een goedwerkende quitline (Tabakstop 0800 111 00) en er is een terugbetalingssysteem voorzien voor rokers die beroep doen op een tabakoloog. Vanop afstand lijkt het alsof we er in geslaagd zijn op enkele jaren tijd een performant en adequaat rookstopbeleid uit te werken. Maar wanneer we inzoomen op de details kunnen we echter niet anders dan constateren dat een aantal fundamentele problemen, gemiste opportuniteiten en onvolmaaktheden een grote schaduw werpen over deze positieve evolutie. 

Een pakje sigaretten zal volgend jaar zo’n de 7,50 euro gaan kosten (tegenover 6,80 euro nu). De prijs van een pakje roltabak stijgt naar iets meer dan 11 euro (vandaag betaal je er 9,7 euro voor). Dat is een gevolg van de beslissing van de Belgische regering om de accijnzen op tabaksproducten aanzienlijk te verhogen. Goed nieuws, vindt de Alliantie voor een Rookvrije Samenleving, want prijsstijgingen zijn de meest effectieve beleidsmaatregel om het tabaksgebruik te doen afnemen. De Alliantie is verheugd dat de minister van Financiën en de minister van Volksgezondheid gekozen hebben voor een accijnsverhoging die hand in hand gaat met gezondheidswinst. En dat is dringend nodig want tabak eist nog elk jaar 14.000 mensenlevens in ons land.

De Vivaldi-coalitie belooft werk te maken van een omvattend en krachtig antitabaksbeleid. Het streven naar een rookvrije generatie wordt daarbij een belangrijke doelstelling. Daarnaast engageert de nieuwe regering zich om de gezondheidsongelijkheid en het aantal vermijdbare sterfgevallen, vooral te wijten aan tabak, sterk terug te dringen. De Alliantie voor een Rookvrije Samenleving is verheugd over deze ambities in het regeerakkoord: ze vormen een goede basis om stappen vooruit te zetten in de aanpak van de tabaksepidemie. Maar er is nog veel werk aan de winkel. De Alliantie roept de nieuwe minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke op om samen een antitabaksplan met doortastende maatregelen uit te werken.

Roken is de belangrijkste vermijdbare doodsoorzaak en toch rookt nog steeds één Belg op de vijf. Een vrije keuze? Verre van! Roken is een hardnekkige verslaving en omgevingsfactoren spelen een cruciale rol bij roken. En precies daar wringt het schoentje. Dat België nog steeds 14.000 tabaksdoden per jaar telt heeft te maken met een gebrek aan politiek lef en ambitie. De maatregelen die nodig zijn om het tij te keren zijn al langer gekend. Maar alleen als onze politici snel een regering vormen en de nieuwe ministers hun nek uitsteken om een pakket van verregaande antitabaksmaatregelen door te voeren, kunnen we deze tabaksepidemie een halt toeroepen.